ATEX is een afkorting van de Franse benaming ATmosphères EXplosibles (explosieve atmosferen). ATEX is de richtlijn die zich richt op situaties waarbij een brandbare stof (gas, damp, nevel of fijnstof) aanwezig is of vrijkomt. Hierbij kan deze brandbare stof zich mengen met lucht. Als dit mengsel uit de juiste verhoudingen bestaat, is er sprake van een explosieve atmosfeer. In combinatie met een ontstekingsbron kan dit tot een explosie leiden. 

Als je werkzaam bent in een omgeving waar zich een explosie voordoet, kun je levensgevaarlijk gewond raken door:

• Open vuur (brandwonden door een steekvlam)
• Druk (ernstig letsel door de drukgolf)
• Rondvliegende brokstukken (ernstig letsel)
• Giftige stoffen die vrij kunnen komen bij een explosie (vergiftiging)
• Het verdwijnen van zuurstof uit de ruimte waarin je je bevindt (verstikking)

Explosieveiligheidsdocument

De opdrachtgever of locatie-eigenaar is verantwoordelijk om een veilige werkplek te creëren. Zij moeten in een Explosieveiligheidsdocument (EVD) hebben beschreven welke maatregelen zijn genomen om een explosierisico te verkleinen. Hierin staat ook de indeling van de ATEX zones op de locatie beschreven. Stel jezelf altijd op de hoogte van het EVD voordat je in een explosiegevaarlijk gebied aan het werk gaat! Zo ben je op de hoogte van de ATEX zones en ben je op de hoogte van de maatregelen om het risico op een explosie te verkleinen.

Veilig werken in een ATEX zone

• Stel jezelf op de hoogte van de gebieden met een explosieve atmosfeer. Deze gebieden zijn gemarkeerd met een gele waarschuwingsdriehoek met de letters EX.
• Volg de voorlichting en instructie over explosie- en brandgevaar bij het bedrijf waar je aan het werk moet.
• Draag een gasmeter met een LEL-meter. 
• Stop de werkzaamheden onmiddellijk en verlaat het ATEX gebied als het alarm van je gasmeter afgaat (bij 10% LEL). Neem andere aanwezige(n) mee uit de ATEX zone.
• Voorkom vonken of vuur in een ATEX zone wat kan leiden tot een explosie. 
• Roken in een ATEX zone is verboden. 
• Ook je mobiele telefoon kan als ontstekingsbron dienen. Neem deze daarom nooit mee in een ATEX zone. 
• Maak alleen gebruik van materieel die voldoet aan de ATEX richtlijnen (bijvoorbeeld, vonkvrij gereedschap). Dit materieel is te herkennen aan een vijfhoek met de letters Ex.
• Geen gebruik van ATEX gereedschap/materieel en het creëren van een ontstekingsbron (vonken, vuur etc.) in een ATEX zone is een wettelijke overtreding en levensgevaarlijk!

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Hoe ga jij te werk in een ATEX zone?
2. Wist jij dat er strenge wetten/regels waren voor het werken in een explosieve atmosfeer?
3. Ben je altijd op de hoogte van het EVD als je moet werken op een locatie met een explosieve atmosfeer?

Mochten er naar aanleiding van deze Toolbox nog vragen zijn, dan kan contact worden opgenomen met de KAM-afdeling.